Voor zondag voorspelden ze onweer, dus reed mijn lief met mij op zaterdag naar de andere kant van ’t land. Bestemming: Bierbeek. We startten de Schavaaiwandeling onder een blauwe hemel met hier en daar een pluizend sluierwolkje, maar al snel werd de lucht dreigend donker. Desondanks genoten we met volle teugen van deze knooppuntenroute van 7,7 km die ons via glooiende holle wegen, kasseibaantjes, kerk-, bos- en veldwegels langs weidse kouters, oude, goed bewaarde hoevetjes en het Mollendaalbos voerde. Een topper!
Een beek en 4 biertjes
Sinds 1977 bestaat het Vlaams-Brabantse Bierbeek uit 4 deelgemeenten: Bierbeek zelf, Korbeek-Lo, Lovenjoel en Opvelp. De fusiegemeente behoort tot het Regionaal Landschap Dijleland en maakt deel uit van de Groene Gordel, de landelijke zone rond het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, in dit geval op ongeveer 10 kilometer van Leuven.
De naam ‘Bierbeek’ is afgeleid van het Oudgermaanse woord voor ‘bron’, nl. bir, birre of borre (zoals ook bv. in ‘Kruisborre‘). De bron of beek in kwestie is de Mollendaalbeek (soms ‘Molendaalbeek’), befaamd om haar mooie natuurlijke omgeving. De beek maakt deel uit van het Dijlebekken en speelt een belangrijke rol in het hydrologische systeem van de regio. Sinds 2021 — nomen est omen, nietwaar, en beter laat dan nooit — heeft Bierbeek zijn eigen streekbiertjes, eentje voor elk van de vier deelgemeenten, die gebrouwen worden in de Dorpsbrouwerij: de Bierbeek Tripel (Bierbeek), Bierbeek Bruin (Korbeek-lo), Bierbeek Saison (Lovenjoel) en binnenkort ook een Witbier (Opvelp).
Ik vatte de Schavaaiwandeling aan op de ruime parking aan het gemeentehuis en het cultureel centrum De Borre (alweer een verwijzing naar die bron). Via de Speelpleinstraat bereikte ik al snel de dorpskern die gedomineerd wordt door de romaanse Sint-Hilariuskerk met haar hooggelegen, volledig ommuurde kerkhof. Ik was graag blijven plakken in het eeuwenoude ‘Eet-Staminée In De Molen’, maar de lucht werd grijzer en grijzer en de eerste kasseiwegel lonkte vlakbij …
Kasseiwegen, holle wegels en hoeves
De Schavaaiwandeling samenvatten in drie woorden? Kasseiwegen, holle wegels en hoeves. De wandelroute, voor zo’n 19 % verhard, voert je via holle wegen, kasseibaantjes, bos- en veldwegels langs uitgestrekte velden, eeuwenoude hoeves en het Mollendaalbos.
De kasseibanen maken vaak deel uit van historische wegtracés. Zo is er de Oude Geldenaaksebaan die deel uitmaakt van de historische hoofdverbindingsweg tussen Leuven en Jodoigne (Geldenaken). Wat verderop takt de Speelpleinstraat af van de Oude Geldenaaksebaan en loopt tot in het dorpscentrum. Deze holle kasseiweg vormt de historische verbinding tussen het gehucht Meeren en het centrum van Bierbeek. Verder zijn er vaak ook restanten van kinderkopjes op onverharde en uiterst pittoreske holle wegels.
De eerste en in mijn ogen spectaculairste hoeve op de route is het Bordingenhof, een beschermd monument met een grote historische waarde. Deze ‘woning van de lieden van Bordo’ zou een Frankische origine hebben die teruggaat tot de 5de of 6de eeuw. In 1700 kwam het Bordingenhof in het bezit van het Leuvense Driutiuscollege die het liet verbouwen tot de huidige gesloten vierkanthoeve. Verder op de route wandel je ook nog langs het Schavaaienhof en het Rachierhof, waar de Oude Geldenaaksebaan overgaat in een onverharde holle weg.
Kapel en Mollendaalbos
Toen de plensbui in alle hevigheid losbrak, overwoog ik even om ter hoogte van knooppunt 79 een shortcut naar KP 74 te nemen, maar dat kreeg ik niet over mijn hart. Gelukkig maar, want de holle weg in het verlengde van de Oude Geldenaaksebaan was ronduit prachtig en had zelfs nog een kleine verrassing in petto. Een stenen trapje lokte me naar de kapel van Sint-Bernardus. Deze is niet zo heel oud (1896), maar de bankjes voor het gebouwtje zijn ideaal om even tot rust te komen en het uitzicht op de velden is van hieruit fenomenaal.
‘Schavaai’ is dialect is voor ’takkenbos’, een verwijzing naar de uitloper van het Meerdaalwoud: het Mollendaalbos. Dat de boswegen hier ooit werden aangelegd in een dambordpatroon, stoort helemaal niet. De statige rechte dreven met hoge bomen, veelal beuken en eiken, lijken wel kathedralen. Op deze wandeling verken je hoofdzakelijk de paden dicht bij de rand van het bos; veel dieper dan de schuilhut (met spectaculair uitzicht) ter hoogte van kp 72 ga je niet. Het is in ieder geval voldoende om de zin naar Meer(daalwoud) aan te wakkeren. Onderweg passeer je ook een herinneringsbank voor Warre Tambuyzer, een knaapje uit Bierbeek dat hier tot kort voor zijn dood in 2020 vaak met zijn gezin kwam wandelen.
Aanrader voor fans van holle wegen
Voorbij het bos leidt een veldweg je terug naar de kasseien van de Oude Geldenaaksebaan, en passant langs een witloofboerdij, vooraleer je terugkomt op de Speelpleinstraat. Trouwens, de Schavaaiwandeling is dan wel voor 19 % verhard, maar dit zijn op zo’n 500 meter na allemaal kasseien. En wat voor kasseien! De weersomstandigheden waren op die dag niet altijd even ideaal, maar misschien had dat ook wel zijn voordelen. Andere wandelaars kwam ik bijvoorbeeld niet tegen, al werden de rust en stilte af en toe verstoord door gravelbikers die, soms iets te onstuimig, door de holle wegen crossten.
De Schavaaiwandeling is gemarkeerd met knooppunten (KP 756 moest ik wel zoeken en vond ik drijvend in de Mollendaalbeek) en is geschikt voor wandelaars van alle niveaus. Hou evenwel rekening met verschillende ondergronden (grind, kasseien, aarde, gras …) en ongeveer 99 hoogtemeters. Veel onverwachtse bochten of grillige paadjes zijn er niet, maar door de afwisseling van al dan niet holle veldwegels, kasseibaantjes en bosdreven wordt het nooit saai. Af en toe zag ik parallellen met de wandeling in het Rosdel in Hoegaarden, dat hier natuurlijk niet zo ver af is. Dat je op de route ook langs enkele interessante plekken komt die je laten proeven van het agrarische leven van weleer, is ook een leuke troef. Ik geef dan ook uit volle overtuiging een ⭐. Onder de foto’s vind je alle praktische informatie om de wandeling zelf te maken.
Tip: De route is makkelijk in te korten tot 5,5 km door van knooppunt 79 naar KP 74 te gaan. Je mist dan wel de kapel, een prachtige zicht op de velden en een statig stukje van het bos.
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies, schade of letsel voortkomend uit of verbonden aan het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!
Bronnen: Bierbeek.be, Inventaris Onroerend Erfgoed