De zacht glooiende heuvels en rustieke charmante dorpjes van het Pajottenland zijn een lust voor het oog. Bruegel was fan en ook woordkunstenaar Pol de Mont, zelf een Pajot, liet zich door het bucolische landschap inspireren. Ook op mij miste dit idyllische stukje België zijn uitwerking niet. Vorige week trok ik alweer naar de landelijke streek ten zuidwesten van Brussel voor een Groene Halte wandeling van Ternat naar Liedekerke. In deze post verklap ik wat ik vond van deze stationsstapper van pakweg 16 km.
Het Land van Bruegel
De geboorteplaats van Pieter Bruegel ‘de Oude’ is niet precies gekend (het Nederlandse Breda misschien of het dorpje Breugel) maar het is een feit dat de kunstschilder in zijn ‘Brusselse periode’ verliefd werd op het Pajottenland. Naar het einde van zijn leven toe, in de jaren 60 van de 16de eeuw, liet hij zich inspireren door het boerenleven in het glooiende landschap, wat hem de bijnaam ‘Boerenbruegel’ opleverde. In 1924 stak ook dichter Pol de Mont, geboren in de Ternatse deelgemeente Wambeek, de nostalgische bewondering voor zijn bakermat niet weg. In het gedicht Aan mijn Payottenland bezong hij de zachtjes heuvelende en, ondanks de nabijheid van onze hoofdstad, ruraal gebleven streek.
Ternat wordt wel eens de noordelijke toegangspoort tot het Pajottenland genoemd. Reeds vroeg trokken de vochtige, vruchtbare gronden (’ter natte’) er de eerste bewoners aan, waarop daarna vele eeuwen van gebruikelijke kerkelijke en heerlijke geschiedenis volgden. De aanleg van de spoorlijn Brussel-Gent doorheen de gemeente loodste Ternat uiteindelijk het industriële tijdperk binnen. Het station, dat gebouwd werd in 1856, is het startpunt van deze Groene Halte wandeling.
Op de route zoals die wordt voorgesteld door TreinTramBus, wandel je eerst langs enkele historische plaatsen in het centrum van Ternat, zoals de Sint-Gertrudiskerk, het Marktplein en het gemeentehuis. Ik was echter te benieuwd naar de imposante Kruikenburg die in de verte lonkte om hier lang bij stil te staan. En ja, er was ook dat onverzadigbare verlangen om gewoon in de vrije natuur te zijn …
Kasteel Kruikenburg
Van aan de gotische Sint-Gertrudiskerk, en passant langs het monument voor de gesneuvelden, bracht een fraaie dreef — blijkbaar bekend uit de serie ‘Thuis’ — mij dichter bij de burcht van de heren van Cruyckenburg. De zon was nog aan haar opkomst bezig en verleende een mystieke sfeer aan het 16de eeuwse waterkasteel.
Het kasteel begon ooit als de zetel van de heerlijkheid Cruyckenburg; daarna werd het achtereenvolgens eigendom van de adellijke geslachten ’t Serclaes, de Fourneau en de Lichtervelde. Het huidige kasteelgebouw dateert uit de 16de eeuw met aanpassingen uit de 18de eeuw. Sedert de 20ste eeuw is het in gebruik als college van de broeders Broeders van de Christelijke Scholen. Het park rond het kasteel is eigendom van de gemeente en vrij toegankelijk voor het publiek.
Rustieke landschappen en dorpjes
Via de ’t Serclaesstraat, lichtjes bergop de Sempstweg in en zo verder naar de Kruisstraat, werd ik voor een eerste keer getrakteerd op één van de uitzichten die Bruegel en de Mont zo wisten te smaken. Natuur, eindelijk! Het gouden licht van de eerste zonnestralen hulde de bevroren dageraad in een glinsterende mantel. Helaas was ook de spoorweg niet veraf, maar echt storend vond ik dit niet.
Verderop wandelde ik langs het dorpje Wambeek en passeerde, vaak zonder het te beseffen, enkele bezienswaardigheden waar ik niet (te lang) bij stilstond. Mijn honger naar natuur was daarvoor véél te groot. Groene Halte wandelingen zijn niet bewegwijzerd en dienen gevolgd te worden op kaart of aan de hand van de brochures die je op de site van TreinTramBus kan bestellen. Zelf verkies ik om ze te volgen op mijn wandel-GPS. In het GPX-bestand onderaan dit artikel vind je de route zoals ik die volgde van het station van Ternat tot dat van Liedekerke. Hoewel je niet meer dan dat nodig hebt om de wandeling te maken, verschaft de brochure van TreinTramBus naast een gedetailleerde beschrijving van de route ook wat extra achtergrondinformatie en een alternatieve kortere route. Zelf hou ik ervan om de indrukken spontaan op mij af te laten komen. Niets zo fijn als een verrassing!
Het gouden licht van de eerste zonnestralen hulde de bevroren dageraad in een glinsterende mantel.
Niet-geknotte wilgen en een plankenpad
Maar als er één gebied is waarop ik me niet graag laat verrassen, dan is dat het terrein van een wandelroute. Wandelingen die pakweg 70 % of meer verhard zijn, ga ik meestal uit de weg. De Groene Halte wandeling van Ternat naar Liedekerke is ongeveer voor de helft verhard, hoewel dit niet per se asfalt of beton betekent, maar ook bijvoorbeeld grind, schors of nog een andere (relatief droge) ondergrond kan zijn. De ‘hardheid’ van een route bepaalt voor mij het natuurlijke karakter van een wandeling.
Hoewel er hier en daar op de route ontegensprekelijk prachtige groene passages, vaak met markante vergezichten te vinden zijn, duurde het haast 11 km voor ik enkele kilometers aan één stuk ‘in ’t groen’ wandelde. Op dit vlak bleef ik, zeker in vergelijking met de GH Dilbeek-Asse, wat op mijn honger zitten. Maar die laatste kilometers langs weiden omzoomd door hoofdzakelijk niet-geknotte (en dus vaak ingescheurde) wilgen, een plankenpad richting Hertigem- en Liedekerkebos, een dromerige dreef, nog een (kort) plankenpaadje en een stukje ‘ommegang’ telden voor dubbel genot!
Fijne wandeling
Slotsom: Pajottenland staat voor een rustiek landschap met zacht heuvelende kouters, weiden, bossen en zoveel meer. Dat de regio ook bekend is om zijn boerderijen, kastelen, bierbrouwerijen en historische dorpen waar het verleidelijk is om te blijven plakken, zal de wandelaar zeker niet ontgaan.
Het lijstje van mijn persoonlijke favorieten haalt deze Groene Halte wandeling niet. Dit betekent evenwel geenszins dat de route geen aanrader is. Het is een erg fijne kennismaking met de streek en haar authentiek gebleven dorpjes. Met haar 16,2 km en 106 hoogtemeters is deze wandeling bovendien vrij toegankelijk.
Groene Haltes: ik ben overtuigd fan! Meer info over deze en andere routes vind je hier of op de site van TreinTramBus, waar je ook de brochures kan bestellen, zelfs zonder lidmaatschap.
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend of verbonden met het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!