Op een druilerige dag eind 2022, verkende ik de paadjes van kunstschilder Henri ‘Rie’ De Cocker in Gavere. Helemaal overtuigd was ik toen niet, maar ik zag wel potentieel en besloot om in de zomer terug te keren. Niets beter dan een stralende hemel en wat weelderig groen om te overtuigen, toch?! Helaas bleef de zomer de voorbije weken uit, zodat ook mijn terugkeer niet ideaal was. In deze post neem ik je mee naar het inspirerende landschap in de Gaverse deelgemeente Vurste, in de voetsporen van ‘Rietje’.
Vurste en ‘Rietje’
Wie op zoek is naar rust en de authenticiteit van landelijk Oost-Vlaanderen wil ervaren, kan terecht in de kleinste deelgemeente van Gavere: Vurste. De oudste vermelding van het dorpje dateert uit 1110, toen nog ‘Vorste’. Die naam werd afgeleid van het Latijnse woord forestum, een verwijzing naar een bosrijke omgeving. Wandelpaden langs velden en bossen, de nabijheid van de Schelde die een vleugje sereniteit toevoegt aan de lichtjes golvende omgeving… Het hoeft niet te verwonderen dat Henri De Cocker hier inspiratie voor zijn werken vond.
Henri De Cocker, roepnaam ‘Rie’, in 1908 geboren onder de kerktoren van Vurste, groeide op in een landbouwersgezin waar hij zijn steentje bijdroeg als seizoenarbeider. Zijn talent om te tekenen leidde hem naar de Gentse Academie waar hij zijn artistieke vaardigheden verder aanscherpte. Binnen de diverse kunststromingen voelde Rie’s boerenziel zich het meest aangesproken door het expressionisme. Dit resulteerde vooral in werken met Vlaams-rurale onderwerpen zoals zwoegende landarbeiders en dampende trekdieren. In 1978 eindigde zijn leven op tragische wijze als gevolg van een fietsongeval. Hij kreeg zijn laatste rustplaats op het kerkhof van Vurste, vlak bij zijn geboortehuis. Zijn bijdrage aan de kunstwereld en de sterke band met zijn geboorteplaats maken van Henri De Cocker een gedenkwaardige figuur in de geschiedenis van het dorp.
De wandeling ‘langs de paadjes van Rietje De Cocker’ start toepasselijk aan de gotische Sint-Martinuskerk, waarvan het koor mogelijk dateert uit de 13de eeuw. De niet-bewegwijzerde wandellus leidt je vervolgens langs diverse hoogtepunten in het landschap: het kasteeldomein Borgwal, de Borgwalhoeve met duiventoren, het jonge Ganzendambos en tenslotte de trage weg Pickendaele. De route is slechts voor 29 % verhard en is net geen 7 km lang. Je kan ook kiezen voor een kortere variant (3,9 km) die je iets dichter bij de Schelde brengt. Meer info over deze route vind je hier.
Kasteeldomein Borgwal en de Borgwalhoeve
Het Kasteel van Borgwal in zijn huidige vorm is een statig waterkasteel met een 18de-eeuwse kern dat door latere aanpassingen vrij modern oogt. Na zware beschadigingen tijdens de Eerste Wereldoorlog werd het gebouw volledig gerestaureerd. ‘Het goed’ werd echter voor het eerst genoemd in een verkoopakte uit 1538 en heeft door de jaren heen verschillende eigenaren gehad, waaronder bisschop Triest en de familie de Preudhomme d’Hailly, baronnen van Poeke.
Het kasteel is omgeven door een grote vijver te midden van een kasteelpark van 18 ha groot dat volledig omringd is door een bakstenen muur. De tuin omvat diverse decoratieve elementen, grotten, bronnen, brugjes en zelfs een (vervallen) kiosk in Chinese stijl. Een oude ijskelder doet nu dienst als winterslaapplaats voor vleermuizen. Er zijn ook verschillende bijgebouwen zoals een monumentale toegangspoort, een staatsieplein en zelfs een neerhof.
In 1975 kochten de Broeders van Liefde domein Borgwal en richtten het in als verblijf voor volwassenen met een verstandelijke beperking: Ortho-agogisch Centrum Broeder Ebergiste. De Borgwalhoeve met haar imposante duiventoren is het hart van het project van de broeders, namelijk de maatschappelijke integratie van mensen met een mentale handicap.
Enkele jaren geleden werd het domein opnieuw opengesteld voor het brede publiek en kan je er tijdens de openingsuren wandelen op de wandelpaden. In de Borgwalhoeve kan je terecht voor een hapje en een drankje; er is ook een winkeltje met ambachtelijke hoeveproducten. In het verlengde van de cafetaria vind je een klein dierenpark met kippen, konijnen, geiten, schapen en ezels. Meer info vind je hier.
Onverharde paadjes
Wie mij kent, weet dat ik tijdens mijn wandelingen zoveel mogelijk op zoek ga naar onverharde paadjes. Op deze wandellus in Vurste wandel je hier en daar langs een landelijk baantje, maar gelukkig zijn er op de route ook heel wat trage wegen en zelfs een vlonderpad.
Na de passage langs het kasteeldomein wandel je via de Ganzendam naar het Ganzendambos, een ‘Kom op tegen kankerbos’ uit 2008. Hoge bomen en een dicht bladerdak hoef je hier dus nog niet te verwachten. Wel is er een educatief wandelpad dat je langs allerhande bomen, planten en struiken voert en er is ook een poel met salamanders, libellen en kikkers.
Verder op de wandeling wijst een infobord je op het verdwenen kasteel van de familie Van der Gracht, een roemrijk geslacht, vanouds gekend als de Heren van Melsen. Vandaag herinnert enkel de Van der Grachtdreef aan de ridders van weleer. Via deze dreef kom je op de trage weg Pickendaele die deels door een bos loopt. Langs een houten bruggetje over de Molenbeek beland je kort op grondgebied Merelbeke. In het moerassigste deel tref je een vlonderpad aan.
Aan het einde van Pickendaele kom je op een betonweg uit, de Perrikweg, maar je zet de wandeling daarna grotendeels verder langs een netwerk van veldwegels tussen hoog opgeschoten maïsstengels, langs bomenrijen of andere schilderachtige landschappen die zomaar het decor van een Henri De Cocker hadden kunnen zijn.
Wachten op de zon
In alle eerlijkheid, ook na mijn tweede verkenningsronde was ik nog niet verliefd op deze route. Wandelen, ik moedig het aan in alle weersomstandigheden, maar om de paden van Rietje De Cocker te verkennen raad ik je toch echt aan om te wachten op zonnig weer. Persoonlijk vind ik ook dat de zomer met haar opgeschoten groen zich het beste leent tot deze wandeling.
Hoewel deze toegankelijke en gevarieerde wandellus het lijstje met mijn favorieten niet haalt, vind ik ze toch mooi genoeg voor de blog. Ik neem me echt plechtig voor om nog een derde maal terug te keren, maar dan op een échte zomerdag. Want ik blijf erbij: deze wandeling hééft iets. Ik ben ervan overtuigd dat een streepje zonlicht en een blauwe hemel mijn perceptie helemaal anders hadden gekleurd. Onderaan deze post vind je het GPS-bestand van de route, alsook de route op kaart.
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies, schade of letsel voortkomend uit of verbonden aan het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!
Bronnen: Gavere, Inventaris Onroerend Erfgoed, Visit Vlaamse Ardennen