Ik had verlof, manlief moest voor ’t werk naar Almere en had nog een plaatsje vrij in de auto. Dat liet ik me géén twee keer zeggen. Kort voordien zag ik op Insta wat foto’s uit Naarden voorbijkomen en toevallig bleek dat niet ver van de polderstad te zijn. Ik had ongeveer 4 uur de tijd om te wandelen, perfect dus voor dat ‘rondje Naardermeer’ van 18 km. Ik huppelde over vlonderpaden, stapte langs ondiepe plassen vol vogels en wandelde dwars door zompige weilanden tussen vreedzame herkauwers. In deze post neem ik je mee naar een groene oase tussen Amsterdam en Hilversum.
Naarden
Ik moet toegeven dat mijn geografische kennis van Nederland niet iets is om trots op te zijn. Ik weet een paar grote steden liggen en — don’t judge me — de outlet in Roermond, maar Naarden, daar had ik nog nooit van gehoord. Sinds 2016 vormt het stadje samen met de plaatsen Bussum en Muiden de nieuwe gemeente ‘Gooise Meren’.
Het grondgebied van de gemeente Gooise Meren ligt grotendeels aan de kust van de vroegere Zuiderzee en omvat vier kernen: de twee historische vestingstadjes Naarden en Muiden, plus de twee forensenplaatsen Bussum en Muiderberg. Het versmolten Naarden-Bussum vormt de stedelijke kern van de gemeente.
Ongeveer de helft van Gooise Meren bestaat, zoals de naam al doet vermoeden, uit water. De gemeente grenst in het noorden aan het IJmeer en het Gooimeer, beide ontstaan bij de aanleg van de Flevopolder in de 20ste eeuw. In tegenstelling tot deze randmeren, kent het Naardermeer aan de noordwestelijke grens van het Gooi, een veel langere geschiedenis. Het meer ontstond al zo’n 4000 jaar geleden doordat de rivier de Vecht geregeld buiten haar oevers trad en daarbij grote stukken uit de venige oevers sloeg.
Om van Almere, dat zich aan de overkant van de randmeren bevindt, tot in Naarden te geraken, nam ik de Sprinter. Deze stoptrein bracht me in een klein halfuurtje van het station Almere-Parkwijk naar de halte Naarden-Bussum vanwaar het ongeveer nog een kwartiertje stappen was naar het startpunt van de Naardermeerroute. Vanop de trein ving ik al een glimp op van wat de wandeling voor me in petto had: drasland, een afwisseling van droge en natte gronden, met een karakteristieke vegetatie en een zeer grote biodiversiteit.
Naardermeer
Het Naardermeer is het oudste beschermde natuurgebied van Nederland en bestaat eigenlijk uit een verzameling van grote en kleinere meren, met elkaar verbonden door vaarten en smalle sloten. Eromheen liggen moerasbossen en weilanden met ondiepe plassen.
De vele waterpartijen vormen een ideale biotoop voor vogels van allerlei pluimage. Hier en daar biedt een vogelkijkhut een blik uit de hoogte op dit vogelparadijs. Onder meer blauwborstjes, visdieven, kleine karekieten, grote zilverreigers, purperreigers, kuifeenden, aalscholvers en zelfs een enkele visarend voelen zich thuis in het heldere water van het Naardermeer.
In de middeleeuwen was het Naardermeer nog een door rietlanden omzoomde plas. Het meeste bos ontwikkelde zich pas in de loop van de twintigste eeuw, toen de rietsnijders zich één voor één terugtrokken. Vandaag is er nog maar één rietsnijder actief, die maar liefst twintig hectare rietland bewerkt. Het overige rietland is inmiddels bebost. Deze jonge bossen krijgen hier zowat vrij spel en worden nauwelijks beheerd. Op sommige plekken is een plankenpad aangelegd of een paadje dat je naar een bijzondere locatie (bv. een mooi zicht op het meer) loodst.
De natte graslanden worden begraasd door Galloways, een sterk ras dat weinig verzorging nodig heeft. Met hun dieet van gras, kruiden en malse blaadjes zorgen ze op een natuurlijke wijze voor variatie in de vegetatie. Ook ploegen ze met hun poten de bodem om, waardoor subtiele hoogteverschillen en meer open en gesloten plekken ontstaan. Daar profiteren insecten, muizen en andere kleine dieren van, op hun beurt dan weer lekkere hapjes voor roofvogels, zoogdieren, reptielen en amfibieën. De cirkel van het leven, zeg maar.
Polderland in beheer van Natuurmonumenten
Op het einde van de 18de eeuw werd geprobeerd om de Naardermeerpolder droog te leggen, maar dat experiment mislukte. Wat later overwoog men het gebied te gebruiken als stortplaats voor het Amsterdamse huisvuil, maar ook dat plan ging gelukkig niet door. Het toen pas opgerichte Natuurmonumenten, de Nederlandse equivalent van Natuurpunt, kocht in 1905 het gebied aan. Zo werd het Naardermeer het eerste beschermde natuurgebied in Nederland. Meer recent kon Natuurmonumenten onder meer de aanleg van een tunnel onder het Naardermeer voorkomen.
Dat ‘rondje Naardermeer’ mag je trouwens letterlijk nemen, want op de wandeling van 18 km stap je volledig rond de plassen. De route is slechts 37 % verhard. Het grootste stuk leg je af langs (soms drassige) paden, vaak dwars door een kudde koeien heen. Plankenpaden houden op sommige plekken je schoenen droog en beletten dat je het kwetsbare gebied betreedt.
Rondom het Naardermeer vind je diverse bijzondere plekken of gebouwen. Zo is er boerderij de Rietgors, één van de oudste boerderijen van het Naardermeer. Boerderij Pieterse was rond 1600 een blekerij waar men wasgoed van klanten bleekte door het uit te spreiden op het gras in de zon. Aan ‘de Machine’ stonden destijds de stoommachines die het Naardermeer moesten droogleggen. Maar het indrukwekkendst vond ik toch wel Fort Uitermeer, een opvallend torenfort gelegen op een strategisch punt langs de Vecht.
Leuke afwisseling
Of ik opnieuw naar Naarden zou afreizen voor de Naardermeerroute? Onderweg passeerde ik langs een B&B die er best gezellig uitzag (Boerenhofstede De Overhorn) en waar ik wel eens met manlief zou willen vertoeven. Als ik heel eerlijk ben, verkies ik ons heuvelende Belgenlandje boven de uitgestrekte, vlakke polders, maar het rondje Naardermeer is zeker iets wat ik wil tonen aan mijn man (die die dag niet veel van het mooie weer gezien heeft).
Help een koe!
Zei de taurofoob in me
Het toegangshekje aan de start van de route bevestigde reeds mijn vermoeden, namelijk dat ik af en toe vergezeld zou worden van koeien. Aanvankelijk zag ik ze wel een paar keer grazen in de verte, op een veilige afstand — ik heb iets met koeien waar geen draadje voor zit — maar verder op de route liep ik er letterlijk middenin en kon ik niet anders dan de aanbevolen afstand van 25 meter niet respecteren. “Wandel niet door de kudde” is wel héél moeilijk als die kudde lekker op het enige bewandelbare stukje in verder vochtig grasland ligt te herkauwen. Gelukkig is confrontatie de beste manier is om van een fobie af te raken …
Kortom, ik heb heel hard genoten van deze mooie wandeling bij onze noorderburen, een ervaring die voor mij persoonlijk zowel letterlijk als figuurlijk grensverleggend was. Voor herhaling vatbaar!
Praktisch
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies, schade of letsel voortkomend uit of verbonden aan het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!