Het wandeljaar afsluiten met een klapper? Missie geslaagd! Vlak voor drieëntwintig vierentwintig werd, trok ik naar natuurgebied de Rietbeemd in de vallei van de Mark, bal op en over de taalgrens. Ik passeerde daar eerder op een wandeling door drie provincies en was er sindsdien op gebrand om ook mijn wederhelft kennis te laten maken met het vogelreservaat langs de visrijke bijrivier van de Dender. Het deel op Vlaamse bodem wordt beheerd door Natuurpunt, het Waalse deel is eigendom van la Ligue Royale Belge pour la Protection des Oiseaux. Samen met mijn lief combineerde ik er twee wandellussen tot een achtvormige route van net geen 8 km.
De Mark markeert de taalgrens
Gelukkig stond het water van de Dender nog niet alarmerend hoog toen ik vorige week in Geraardsbergen belandde. De Markvallei is ongeveer 150 ha groot en omvat het landschap rond de Mark of Marcq, een riviertje dat ontspringt in het Henegouwse Silly en ter hoogte van Geraardsbergen uitmondt in de Dender. Op enkele kleine kernen van lintbebouwing en een handvol verspreide huizen na, is de Markvallei onbebouwd. In dit gebied wordt in de eerste plaats aan land- en bosbouw gedaan. Grote, glooiende hooilanden kenmerken het dromerig mooie landschap langs de visrijke rivier.
Verscholen in de weelderige vallei van de Mark ligt het enige bicommunautaire natuurreservaat van België: de Rietbeemd of Prés Rosières. Het 80 hectare grote reservaat is erkend als Natura 2000-gebied, waarvan een deel is aangewezen als stiltegebied. Sinds de oprichting in 1987 is het een toevluchtsoord voor de lokale fauna en flora, waaronder een groot aantal bijzondere vogelsoorten. De Rietbeemd is dan ook eigendom van la Ligue Royale Belge pour la Protection des Oiseaux (LRBPO of zeg maar ‘de vogelbescherming’) in Wallonië en Natuurpunt in Vlaanderen. Lokale vrijwilligers staan in voor het beheer van het gebied — waarvoor duizendmaal dank!
Twee wandellussen
Het centre d’accueil van de Rietbeemd bevindt zich in Deux-Acren op een boogscheut van Geraardsbergen. Op de muur van het bezoekerscentrum vind je een bord met info over de te volgen routes, alsook een QR-code waarmee je deze kan downloaden. De toegang tot de schuur met diamontages en posters is echter voorbehouden aan groepen op afspraak. Een degelijke parking is er momenteel niet meer, maar daar komt op termijn misschien verandering in. Er zijn ook plannen om de wandelpaden te moderniseren met QR-codes. De bezielde vrijwilligers steken in ieder geval hun handen uit de mouwen voor deze waardevolle brok natuur.
Doorheen de Rietbeemd lopen twee bewegwijzerde routes, de zogenaamde route nord (geel) en route sud (blauw). Weet evenwel dat je steeds langs en nooit echt in het hart van het natuurreservaat wandelt, dit om voor te hand liggende — beschermende — redenen. De vertrouwde bewegwijzering van Natuurpunt vind je hier niet terug. Bordjes met een roodborstje, het symbool van de vogelbescherming, wijzen de weg. Voor de gele route is dat een roodborstje op een gele achtergrond, voor de blauwe route op een groene (!) achtergrond waarop met verf blauwe stippen werden aangebracht. Langs de route worden deze bordjes vaak vervangen door geel of blauw geverfde stippen of pijlen. Persoonlijk vind ik het wel heel charmant zo, de route is per slot van rekening ook makkelijk te volgen op de kaartjes die je kan downloaden via Natuurpunt of la LRBPO. Ook onderaan deze post vind je de routes op kaart alsook het GPX-bestand terug.
Let wel! Om het nog wat gecompliceerder te maken vond ik ergens onderweg een wegwijzertje van Natuurpunt dat afweek van de te volgen route. De heer Godfried Merlevede, conservator van de Rietbeemd, verduidelijkte dat het gaat om bordjes van een route van Natuurpunt langs een ander natuurgebied die voor een stukje convergeert met de wandellus in de Rietbeemd. Kortelake schijnt een langgerekte strook natuur langs de Dender te zijn, tussen Geraardsbergen en de grens met Wallonië. Als het weer opnieuw wat droger wordt zal ik ook dit stukje natuur zeker gaan verkennen.
Route sud, blauwe route
Vanaf het bezoekerscentrum brengt de geasfalteerde Chapelle Saint-Pierre je naar de bodem van de vallei waar je kan kiezen tussen de beide routes. Ik besloot om eerst de route sud of blauwe route te volgen, om dan later op het snijpunt van de acht over te gaan op de route nord of gele route. Achteraf bleek dat een goede keuze; ik leg later wel uit waarom.
De blauwe route brengt je na de oversteek van de Borekensbeek meteen op de oevers van de Mark en leidt je langs het centrale deel van het natuurreservaat. Heggen, knotwilgen, natte weilanden, rietvelden, vijvers en beekjes bepalen hier het landschap. Het is een oase van rust voor vogels, een toevluchtsoord voor kleine zoogdieren en amfibieën en een paradijs voor insecten waar natuurlijk ook talrijke bloeiers welig tieren. Er wordt over gewaakt dat de natuur hier haar oude waarden van voor de intensieve landbouw terugkrijgt.
De combinatie van beide wandellussen is voor zo’n 42 % verhard. Dit klinkt misschien veel, maar laat je hierdoor zeker niet afschrikken. De geasfalteerde of gekasseide straatjes hier zijn overwegend rustige, nauwe en vaak holle wegen. Wanneer je op de blauwe route via een kleine brug de Mark oversteekt, kom je terecht op een pad tussen oude wilgen dat na 100 meter overgaat in een geasfalteerde weg. De geplaveide Rue de Viane – Deux-Acren is de naar verhouding drukste weg op deze route, maar biedt je dan weer een prachtig uitzicht over de vallei. Verderop wandel je alweer tussen talloze weilanden omzoomd door knotwilgen om uiteindelijk weer uit te komen bij een voetgangersbrugje over de Mark. Opgelet: hier wijst een bordje van Natuurpunt naar rechts (= wandeling Kortelake, zie boven), maar het is wel degelijk de bedoeling dat je linksaf slaat om langs de rivier te wandelen.
Wat volgt is een schitterende passage langs de kronkelende Mark waar je af en toe over een omgevallen boomstam moet klauteren. Ik was hier eerder al in de lente en zomer en ik moet zeggen dat ik het pad dan nog spectaculairder vond, alsof ik ergens wandelde langs een mysterieus, pittoresk stroompje op de Franse campagne.
Je komt uiteindelijk uit op een weg bij een klein pompstation, die je verlaat door rechts een smal pad te nemen naast een gigantische landbouwgrond om uiteindelijk terug uit te komen bij het knooppunt van beide wandellussen. Als je wil, kun je hier linksaf terug naar het bezoekerscentrum gaan. Zelf zette ik de wandeling verder langs de gele lus (lees verder onder de foto’s).
Route nord, gele route
Hoewel ik de blauwe route op zich mooier vind dat de gele, vullen beide wandellussen elkaar zeer goed aan. Ook op de route nord kan je de typische landschappen van de Rietbeemd bewonderen: natte weiden, beekjes, hagen, rijen wilgen en uiteraard rietvelden. Het woord ‘beemd’ verwijst trouwens naar een nat, vaak laaggelegen grasland dat in de buurt van rivieren of beken te vinden is.
Via een smal pad dat de taalgrens tussen Oost-Vlaanderen (rechts) en Henegouwen (links) volgt, wandel je op de gele lus ook tussen bos (het Arduinbos) en weilanden. Vanop de Hoge Buizemont kan je je zowel aan de Mark- als aan de Dendervallei vergapen. De laatste etappe van de wandeling leg je tenslotte af langs een kronkelende, geasfalteerde holle weg vooraleer je terug uitkomt bij het bezoekerscentrum.
Prijsbeest
Dank aan de vrijwilligers omdat zij zich inzetten om enerzijds het gebied te conserveren en anderzijds toch toegankelijk te maken voor natuurliefhebbers. De wandeling door de betoverende omgeving van de Rietbeemd was voor mij en manlief werkelijk een onvergetelijke ervaring. Vanaf het vertrek bij het bezoekerscentrum leidde de route ons langs pittoreske wegen, kronkelende beken en adembenemende vergezichten. Overal werden we omringd door weelderige weiden, rietvelden en beboste gebieden met een rijke fauna en flora.
Je kan beide wandellussen apart wandelen, maar zelf vind ik de combinatie ideaal. De gele route is iets rustiger qua indrukken en laat ruimte om te mijmeren over de intense beleving van de blauwe route. Officieel zijn beide lussen 4 km (geel) en 4,50 km (blauw) lang, maar wanneer je deze combineert kom je in totaal aan ongeveer 7,8 km. Ondanks de verharde stukjes zijn waterdichte wandelschoenen geen overbodige luxe.
Praktisch
Bronnen: Natuurpunt, LRBPO, dhr. G. Merlevede
Ik kwam op mijn route geen obstakels tegen. Blijf echter steeds alert. Ik kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor onvolledige en/of niet accurate routebeschrijvingen. Ik kan in geen geval aansprakelijk gesteld worden voor enig direct of indirect verlies of schade voortkomend of verbonden met het gebruik van deze website. Vind je mijn foto’s mooi? Fijn! Wil je foto’s van mijn blog gebruiken? Vraag dan eerst om toestemming!